INSTYTUT DENDROLOGII

Zrozumienie zależności między różnorodnością gatunkową drzewostanów i ich produktywnością ma podstawowe znaczenie w poznaniu funkcjonowania ekosystemów leśnych. W celu poznania zależności między bioróżnorodnością i produktywnością w skali globalnej zawiązane zostało przez Jingjing Lianga (USA), Petera B. Reicha (USA, Australia) i Thomasa W. Crowthera (Holandia, USA) międzynarodowe konsorcjum Global Forest Biodiversity Initiative GFBI (patrz: http://www.gfbinitiative.org) skupiające 84 naukowców z 44 krajów, w skład którego weszli Andrzej M. Jagodziński i Jacek Oleksyn z Instytutu Dendrologii Polskiej Akademii Nauk w Kórniku.

Badacze reprezentujący 90 placówek naukowych na świecie przeanalizowali wyniki uzyskane w ciągu ostatnich 150 lat z 770 126 stałych powierzchni badawczych liczących ponad 30 milionów drzew i blisko 9000 gatunków. Badaniami objęte zostały wszystkie podstawowe biomy leśne na Ziemi.

Ryc. 1. Umiejscowienie drzewostanów objętych badaniami (lewy panel) i zależność między bogactwem gatunkowym drzewostanów a ich produktywnością (m³ha^-1rok^-1; prawy panel; patrz: Liang et al. 2016, Science 354: aaf8957).

Nasze badania wykazały, że bogactwo gatunkowe drzew przebadanych drzewostanów miało znaczący wpływ na ich produktywność (ryc. 1). Wiąże się to zapewne z lepszym wykorzystaniem zasobów środowiska przez ekologicznie zróżnicowane gatunki roślin. Dlatego też wszelkie czynniki wpływające na spadek różnorodności gatunkowej drzewostanów (wylesienia, zmiany klimatyczne, pożary, etc.) pozostają w ścisłym związku ze zmniejszeniem ich produktywności. Nasze obliczenia wskazują na to, że konwersja wielogatunkowych drzewostanów do jednogatunkowych wiązałaby się z blisko 70-procentowym spadkiem ich zasobności – nawet w przypadku zachowania identycznego ich zagęszczenia. Nasze wyliczenia wykazały także, iż spadek produktywności drzewostanów związany z redukcją różnorodności tworzących je gatunków drzew może generować w skali rocznej straty sięgające blisko 500 miliardów USD. Oprócz monetarnej wartości związanej z utrzymaniem różnorodności biologicznej drzewostanów należy pamiętać o innych wynikających z tego korzyściach, takich jak regulacje warunków klimatycznych i hydrologicznych oraz zapewnienie właściwej ochrony zasobów genetycznych.

Przy obecnym tempie i skali wylesiania sięgającym przeszło 7 milionów ha/rok (powierzchnia równa wielkości Panamy) znacznemu zmniejszeniu ulegać będzie retencja węgla w ekosystemach leśnych prowadząc do wzmożenia efektu cieplarnianego na Ziemi.

Uzyskane dotychczas wyniki ukazały się 14 października 2016 r. w czasopiśmie Science (patrz: Liang J., Crowther T.W., Picard N., Wiser S., Zhou M., Alberti G., Schulze E.-D., McGuire A.D., Bozzato F., Pretzsch H., de-Miguel S., Paquette A., Hérault B., Scherer-Lorenzen M., Barrett Ch.B., Glick H.B., Hengeveld G.M., Nabuurs G.J., Pfautsch S., Viana H., Vibrans A.C., Ammer Ch., Schall P., Verbyla D., Tchebakova N., Fischer M., Watson J.V., Chen H.Y.H., Lei X., Schelhaas M.-J., Lu H., Gianelle D., Parfenova E.I., Salas Ch., Lee E., Lee B., Kim H.S., Bruelheide H., Coomes D.A., Piotto D., Sunderland T., Schmid B., Gourlet-Fleury S., Sonké B., Tavani R., Zhu J., Brandl S., Vayreda J., Kitahara F., Searle E.B., Neldner V.J., Ngugi M.R., Baraloto Ch., Frizzera L., Bałazy R., Oleksyn J., Zawiła-Niedźwiecki T., Bouriaud O., Bussotti F., Finér L., Jaroszewicz B., Jucker T., Valladares F., Jagodzinski A.M., Peri P.L., Gonmadje Ch., Marthy W., O'Brien T., Martin E.H., Marshall A.R., Rovero F., Bitariho R., Niklaus P.A., Alvarez-Loayza P., Chamuya N., Valencia R., Mortier F., Wortel V., Engone-Obiang N.L., Ferreira L.V., Odeke D.E., Vasquez R.M., Lewis S.L., Reich P.B. 2016. Positive biodiversity–productivity relationship predominant in global forests. Science 354(6309): aaf8957 (DOI: 10.1126/science.aaf8957).

Zachęcamy do zapoznania się z oryginalną publikacją umieszczoną na stronie:

http://science.sciencemag.org/content/354/6309/aaf8957

oraz jej animowanym skrótem ‘Why Biodiversity Is Good For The Economy’ na stronie:

https://www.youtube.com/watch?v=c80oLYvr9ck.