INSTYTUT DENDROLOGII

POLSKIEJ AKADEMII NAUK

Lidia Trocha


Zróżnicowanie mikoryz w monokulturach 12 gatunków drzew leśnych

 

Celem pracy była identyfikacja gatunków grzybów tworzących ektomikoryzy u 12 gatunków drzew leśnych (Abies alba, Betula pendula, Carpinus betulus, Fagus sylvatica, Larix decidua, Picea abies, Pinus nigra, Pinus sylvestris, Pseudotsuga menziesii, Quercus robur, Quercus rubra i Tilia cordata) rosnących w monokulturach i porównanie struktury zbiorowisk grzybów ektomikoryzowych. Założono, że gatunki drzew będą posiadały zróżnicowaną strukturę zbiorowisk grzybów ektomikoryzowych a u drzew bliżej ze sobą spokrewnionych (należących do tej samej rodziny czy rodzaju) podobieństwo struktury będzie wyższe. Założono także, że typ siedliskowy lasu będzie mieć wpływ na strukturę grzybów ektomikoryzowych a wyższe bogactwo gatunkowe grzybów wystapi na siedlisku borowym (dotyczy 4 gatunków drzew rosnących na obu typach siedliskowych lasu).

Identyfikację symbionta ektomikoryzowego wykonano w oparciu o morfologię ektomikoryz (wstępna analiza) oraz jej weryfikację przy użyciu analiz molekularnych: namnożenie rejonu ITS-rDNA grzyba, klonowanie molekularne, sekwencjonowanie rejonu ITS i porównanie sekwencji ze znanymi sekwencjami ITS zdeponowanymi w banku genów.

U 12 gatunków drzew leśnych zaobserwowano 70 morfotypów, które tworzone były przez 58 gatunków grzybów ektomikoryzowych (49 Basidiomycota i 9 Ascomycota).

Najczęstszym i najobficiej występującym symbiontem ektomikoryzowym był grzyb Cenococcum geophilum (obecny był u wszystkich badanych gatunków drzew). Drugim pod względem częstości występowania był grzyb Paxillus involutus (nie wystąpił u Tilia cordata).

Najliczniejszą rodziną grzybów ektomikoryzowych była Thelephoraceae (16 gatunków), kolejną Russulaceae (8 gatunków).

Badane gatunki drzew istotnie różniły się liczbą symbiontów ektomikoryzowych: najwięcej posiadał ich Fagus sylvatica (17), Betula pendula (16) i Quercus robur (16), a najmniej Larix decidua (7), Abies alba (8) i Picea abies (9).

Struktura zbiorowisk grzybów ektomikoryzowych u 12 gatunków drzew jest zróżnicowana:

a) drzewa z rodziny Pinaceae miały najbardziej podobną strukturę grzybów ECM; wśród nich największym indeksem podobieństwa gatunkowego Jaccarda cechowały się: świerk-sosna zwyczajna (72,7%), daglezja-modrzew (70,6%), świerk-sosna czarna (63%) i sosna czarna-sosna zwyczajna (61%),

b) analiza struktury zbiorowisk ECM dla Betulaceae i Fagaceae wykonana w oparciu o indeks podobieństwa gatunkowego Jaccarda wykazało, iż największy był on dla grabu i dębu szypułkowego (61,6%), mniejszy dla dębu szypułkowego i dębu czerwonego (54%) oraz grabu i dębu czerwonego (50%); dla pozostałych drzew wyniósł od 47,4% dla brzozy i grabu do 29,6% dla buka i dębu czerwonego. Analiza skupień oraz analiza korespondencji wykazały większe zróżnicowanie struktury zbiorowisk ektomikoryz tych drzew. Najbardziej zróżnicowaną strukturę zbiorowisk ektomikoryz charakteryzowały się brzoza, dąb szypułkowy i buk,

c) najbardziej odmienną spośród badanych 12 gatunków drzew strukturę zbiorowisk ektomikoryz posiadała lipa drobnolistna (Tiliaceae),

d) podobieństwo struktury zbiorowisk grzybów ECM nie zawsze było związane z przynależnością taksonomiczną drzewa np. wyższe podobiestwo gatunkowe grzybów ECM zanotowano u Quercus rubra i Carpinus betulus, aniżeli u 2 gatunków dębów,

e) gatunki rodzime i obce należące do tego samego rodzaju posiadają wspólne symbionty ECM,

f) drzewa rodzime charakteryzowały się wyższym bogactwem grzybów ECM.

Cztery gatunki drzew rosnące na dwóch typach siedliskowych lasu (Larix decidua, Picea abies, Pseudotsuga menziesii, Quercus robur) charakteryzowały się różną liczbę symbiontów ECM: u wszystkich rosnących na siedlisku borowym zanotowano większą liczbę gatunków ECM, przy czym istotnie wyższa niż na siedlisku borowym była ona u dębu szypułkowego, świerka i daglezji. Jednocześnie analiza skupień wykazała brak wpływu siedliska na strukturę zbiorowisk ektomikoryz u 4 gatunków drzew.

Identyfikacja grzybów ECM oparta na zastosowaniu metod molekularnych okazała się bardzo dobrym narzędziem. Jednakże w przypadku występowania większej ilości grzybów ECM w jednej ektomikoryzie, metoda ta utrudnia lub uniemożliwia prawidłową identyfikację grzybów mikoryzowych. W tego rodzaju przypadkach konieczna jest dokładna analiza morfologiczna ektomikoryz połączona z wykonaną w wielu powtórzeniach identyfikacją metodami molekularnymi.


     

Zmień kontrast

Dostosuj czcionkę

eu logo

HR 01

W ramach dotacji Powiatu Poznańskiego na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku, nasze Arboretum otrzymało środki na realizację projektu pt. Wyeksponowanie oryginalnych elementów zabytkowego ogrodu poprzez przebudowę odcinka alejek parkowych w Arboretum w Kórniku.

powiatpozn

Przedsięwzięcie pn.: "Doposażenie sal edukacyjnych Instytutu Dendrologii Polskiej Akademii Nauk w Kórniku w sprzęt i pomoce naukowe potrzebne do prowadzenia edukacji przyrodniczej i ekologicznej" dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu. 

 

Zakup sprzętu i oprogramowania, materiałów i pomocy dydaktycznych wykorzystywanych w działalności edukacyjnej Instytutu Dendrologii PAN oraz opracowanie i wydruk przewodników przyrodniczych dla dzieci.

WFOSüGW Nowe logo peéna nazwa KOLOR

OZwRCIN extended colour RGB

Repozytorium Cyfrowe ID PAN

facebook idpan button