INSTYTUT DENDROLOGII

Dotychczasowe wyniki badań przeprowadzonych na różnorodnych gatunkach roślin rosnących w zróżnicowanych warunkach klimatycznych wykazały istnienie statystycznie istotnych zależności między natężeniem fotosyntezy, zawartością azotu w liściach, specyficzną powierzchnią liści (SLA) i długością ich życia. Jak dotąd jednak nie sprawdzano na większym materiale porównawczym czy zależności te są istotne w obrębie pokrewnych taksonów. Dlatego też głównym celem badań było poznanie zależności między cechami morfologicznymi i anatomicznymi liści a parametrami wymiany gazowej u gatunków z rodzaju Acer. Ważnym elementem było również poznanie rytmiki sezonowej wymiany gazowej, struktury i chemizmu liści różnych gatunków klonów oraz wpływu światła na powyższe parametry. Badania prowadzono na dorosłych osobnikach (82 taksony) oraz jednorocznych siewkach (5 gatunków). Mierzono natężenie fotosyntezy, oddychania, przewodnictwo szparkowe. Określano zawartość węgla, azotu oraz cukrów niestrukturalnych w liściach. Wyliczono specyficzną powierzchnię liści. Przeprowadzono również pomiary zagęszczenia szparek oraz grubości miękiszu asymilacyjnego i epidermy. Pomiary wykonane na dorosłych osobnikach nie potwierdziły hipotezy o istnieniu ścisłej zależności między natężeniem fotosyntezy a zawartością azotu, SLA i długością życia liści. Okazało się, że zmienność wyżej wspomnianych parametrów w obrębie rodzaju jest relatywnie niewielka w porównaniu ze zmiennością taksonomicznie odległych gatunków. Istotne zależności uzyskano natomiast w badaniach przeprowadzonych na siewkach hodowanych w różnych warunkach świetlnych, które miały wpływ na znaczne zwiększenie zróżnicowania badanych parametrów. Wykazano natomiast statystycznie istotną zależność między natężeniem fotosyntezy a przewodnictwem szparkowym. Zależność ta stwierdzona została we wszystkich doświadczeniach, zarówno w doświadczeniu na siewkach, w którym wilgotność gleby była kontrolowana, jak i w doświadczeniach na dorosłych osobnikach, co wskazuje na pozaśrodowiskowe uwarunkowania powyższej zależności w obrębie rodzaju Acer.