Reakcja siewek Pinus sylvestris i Fagus sylvatica na uszkodzenia mechaniczne w warunkach zacienienia i konkurencji

 

Celem badań było określenie wpływu uszkodzeń liścieni/liści i/lub korzeni siewek Pinus sylvestris i Fagus sylvatica na wzrost, przeżywalność, parametry biometryczne liści i korzeni, jak również metabolity wtórne i węglowodany. Jednym z założeń pracy było również zbadanie, czy i jakie mechanizmy rekompensujące pojawiają się u siewek na skutek uszkodzeń. Obserwacje wzrostu i rozwoju oraz zmian chemizmu u sosny i buka wskutek uszkodzeń prowadziłam podczas 2 sezonów wegetacyjnych, w 2005 i 2006 r., odpowiednio na siewkach kilkutygodniowych oraz dwuletnich. Testowałam wpływ uszkodzeń siewek na wzrost i rozwój roślin w różnych warunkach świetlnych: w 50 i 5% pełnego światła w 2005 i w 100, 50, 15 i 5% - w 2006 r. W celu określenia wpływu konkurencji na uszkodzone siewki hodowano je z trawą Bromus sterilis. W 2005 r. wykonałam cztery warianty uszkodzeń buka: usunięcie 1 liścienia i/lub 20% długości korzenia oraz osiem wariantów u sosny: usunięcie 1, 3 i 5 (z 6) liścieni i/lub 20% długości korzenia. W 2006 r. zastosowałam cztery warianty uszkodzeń dla obu gatunków (usunięcie 50% masy liści i/lub 20% masy korzenia). Rośliny do analiz morfologicznych i chemicznych pobierałam co miesiąc w 2005 r. i co dwa miesiące w 2006. Usuwanie liścieni miało znaczący wpływ na wzrost i przeżywalność siewek buka i sosny po upływie sezonu wegetacyjnego. Usunięcie 50% liści u siewek dwuletnich istotnie obniżało masę liści, pędów i korzeni. Uszkodzone siewki produkowały mniejszą ilość liści niż siewki kontrolne. Wraz ze wzrostem ilości usuniętych liścieni u sosny obniżała się masa roślin i opóźniał ich rozwój. Konkurencja z trawą pogarszała negatywny efekt uszkodzeń liścieni na wzrost siewek. Generalnie, obecność traw powodowała obniżenie wzrostu korzeni i części nadziemnej siewek. Siewki cechowały się większą masą w warunkach lepszego dostępu światła, będącą rezultatem zwiększonej asymilacji. Śmiertelność była najwyższa w warunkach 5% światła. Nie obserwowałam wpływu uszkodzeń na poziom związków fenolowych w liściach i korzeniach sosny i buka w obu doświadczeniach, co świadczy o braku indukowanej chemicznej reakcji obronnej tych roślin w odpowiedzi na tego typu uszkodzenia.