Wpływ natężenia światła oraz nawożenia azotem na rozwój siewek cisa pospolitego Taxus baccata L.
Celem pracy było określenie: 1) minimalnego poziomu oświetlenia, decydującego o przeżywaniu i obumieraniu 1, 2-letnich siewek cisa; 2) minimalnego poziomu oświetlenia niezbędnego do wzrostu starszych siewek cisa w warunkach odnowienia naturalnego; 3) wpływu czterech różnych (2, 8. 30 i 100%) poziomów oświetlenia oraz nawożenia azotem na wzrost i rozwój siewekBadania prowadzone były w warunkach odnowienia naturalnego (Arboretum Kórnickie) oraz założone zostało doświadczenie wazonowe z wykorzystaniem sztucznej siatki cieniującej. Zależność pomiędzy liczebnością młodego pokolenia cisa pospolitego i względnym zagęszczeniem strumienia fotonów fotosyntetycznych (procentowy poziom oświetlenia) analizowana była w Arboretum Kórnickim. Dwie powierzchnie badawcze, podzielone na kwadraty 1x1m, założone zostało w miejscach licznego naturalnego odnowienia. Wszystkie siewki cisa pospolitego na każdym z kwadratów 1x1 m były klasyfikowane do trzech klas wysokości: do 6,0 cm; 6,1-25,0 cm i 25,1-100,0 cm. Na wysokości odnowienia zmierzony został również procentowy poziom oświetlenia każdego kwadratu 1x1 m. Siewki Taxus baccata miały największa szansę na wzrost i przeżycie w bardzo wąskim zakresie oświetlenia. Siewki wprawdzie przeżywały w głębokim cieniu (poniżej 2% światła) przez pierwsze 1-2 lata lecz w następnych latach ich wymagania świetlne wzrastały. W warunkach Środkowej Europy optymalnym oświetleniem jest prawdopodobnie pomiędzy 3 a 7% światła. Intensywny wzrost roślinności zielnej oraz innych drzew i krzewów prawdopodobnie powoduje eliminowanie siewek cisa w miejscach z większym poziomem światła. Wąski zakres wymagań świetlnych jest prawdopodobnie jedna z ważniejszych przyczyn zamierania siewek w naturalnych populacjach tego gatunku. W doświadczeniu z wykorzystaniem sztucznego zacieniania roślin nasiona Taxus baccata wysiano w namiotach cieniujących z różnym poziomem oświetlenia: 2, 8, 30 i 100% pełnego światła oraz w wariancie nawożonym azotem w postaci NH4NO3. Określana była śmiertelność, sucha masa, powierzchnia długość igieł, pędów i korzeni siewek cisa pospolitego. Największa śmiertelność zanotowano w warunkach skrajnych: głębokim cieniu (2%) i pełnym świetle (100%). Bezpośrednią przyczyną śmierci była prawdopodobnie niska temperatura, ponieważ większość siewek obumarła zimą. Najlepszymi warunkami dla przeżycia i wzrostu siewek okazało się 30% a najgorszymi 2% pełnego światła. Siewki cisa rozpoczęły lepszy wzrost w większym oświetleniu (100, 30 i 8% pełnego światła) miedzy trzecim a czwartym miesiącem życia. Jednak siewki nawożone rosły lepiej dopiero pomiędzy czwartym i piątym miesiącem w porównaniu z siewkami nienawożonymi. W głębokim cieniu (2% światła) siewki nawożone azotem rosły lepiej dopiero w drugim i trzecim roku życia. Światło było więc najważniejszym czynnikiem odpowiedzialnym za przeżycie i wzrost siewek cisa. Jednak azot może wpływa na wzrost i rozwój siewek późniejszym okresie.