W badaniach wykorzystaliśmy ponad 1,1 miliona poletek badawczych (drzewostanów), na których wykonane zostały pomiary z uwzględnieniem każdego z 28 tysięcy reprezentowanych w ich granicach gatunków drzew. Gatunkom drzew przyporządkowano jeden z pięciu podstawowych typów związków symbiotycznych: mykoryzę arbuskularną, ektomykoryzę, mykoryzę erikoidalną, symbiozę z bakteriami wiążącymi azot z atmosfery oraz brak takich związków. Względny udział każdego z typów symbioz powiązano ze zmiennymi opisującymi klimat, chemizm gleby, roślinność oraz topografię. W badaniach uwzględniono również współczynniki obrazujące tempo dekompozycji (rozkładu martwej materii organicznej), jest to bowiem kluczowy proces zapewniający dopływ składników pokarmowych do gleby w formie dostępnej dla roślin.
Nasze badania wykazały m.in., że:
- regionalna zmienność klimatu oraz pH gleby są głównymi czynnikami wpływającymi na względną dominację badanych gildii symbiontów drzew w skali globalnej,
- ok. 60% drzew (zbadanych osobników) to drzewa z gatunków nawiązujących ektomykoryzę (mimo iż zaledwie 2% wszystkich gatunków roślin na Ziemi zawiązuje symbiozę ektomykoryzową, podczas gdy 80% gatunków wchodzi w symbiozę arbuskularną),
- udział gatunków drzew ektomykoryzowych wzrasta (podczas gdy drzew tworzących mykoryzę arbuskularną zmniejsza się) wraz z rosnącą odległością od równika,
- przemieszczając się w północnym lub południowym kierunku względem równika odnotować można wyraźną strefę przejścia oddzielającą ciepłe liściaste lasy tropikalne z dominacją mykoryzy arbuskularnej od pozostałych ekosystemów leśnych świata, gdzie dominuje symbioza z grzybami ektomykoryzowymi,
- w skali globalnej w perspektywie 2070 roku i przyjętego w naszych badaniach scenariusza zmian klimatycznych możemy spodziewać się ok. 10%-owej redukcji liczby drzew tych gatunków, które nawiązują symbiozę z grzybami ektomykoryzowymi, przy największej redukcji w strefie przejściowej między lasami borealnymi a lasami strefy umiarkowanej.
Powyższa publikacja powstała z udziałem dwóch pracowników Instytutu Dendrologii PAN: prof. Jacka Oleksyna i dr. hab. Andrzeja M. Jagodzińskiego.
Źródło:
Steidinger et al. 2019. Climatic controls of decomposition drive the global biogeography of forest-tree symbioses. Nature 569: 404-408.
Dr Marcin Pietras z Pracowni Badania Związków Symbiotycznych naszego Instytutu to znawca grzybów, który specjalizuje się w badaniach obejmujących inwazyjne ich gatunki występujące w lasach.
Czy okratek australijski, złotak wyniosły bądź maślak daglezjowy wyprą dobrze nam znane rodzime gatunki grzybów? Skąd wzięli się ci przybysze w naszym kraju? Czy inwazyjne gatunki grzybów wspierają inwazyjność drzew obcego pochodzenia?
Na te i wiele innych pytań dr Marcin Pietras odpowiedział w wywiadzie, którego udzielił dla serwisu Nauka w Polsce. Zachęcam do zapoznania się z przemyśleniami Pana Doktora.
Andrzej M. Jagodziński
Dyrektor Instytutu
Zapisy zawarte w testamencie Władysława hr. Zamoyskiego, naszego Wielkiego Fundatora, jasno wskazywały, czym zajmować się ma kórnicka placówka naukowa i jak powinna być zorganizowana.
Jak jest zorganizowana dzisiaj? Czym się zajmują zatrudnieni w niej badacze? Jakie są nasze największe atuty?
Zachęcam do zapoznania się z odpowiedziami na te pytania zamieszczonymi w Kórniczaninie, w pierwszej pracy z planowanego cyklu zatytułowanego „Wiadomości z Ogrodów Kórnickich”. Skąd tytuł cyklu? Otóż w 1936 roku wydano nakładem Fundacji Zakłady Kórnickie pierwszy zeszyt „Wiadomości z Ogrodów Kórnickich”, a zatem w trzy lata po tym, jak w Kórniku utworzono Zakład Badania Drzew i Lasu, dzisiejszy Instytut Dendrologii Polskiej Akademii Nauk.
Andrzej M. Jagodziński
Dyrektor Instytutu
By dzisiaj dotrzeć do Grecji, na przykład do Aten, wystarczy wsiąść do samolotu i za trzy godziny można rozkoszować się widokiem zabytków kultury antycznej – zespołu architektonicznego Akropolu, Teatru Dionizosa, Wieży Wiatrów czy też Świątyni Zeusa Olimpijskiego. A jak takie wyprawy wyglądały czterdzieści lat temu? I po co jeździli tam badacze z naszego Instytutu? O tym piszą profesorowie Krystyna i Adam Boratyńscy w Kórniczaninie, przypominając pierwszą instytutową wyprawę botaniczną do Grecji zorganizowaną pod kierunkiem prof. Kazimierza Browicza – wybitnego botanika, autora blisko 100 opisów nowych dla nauki taksonów roślin drzewiastych.
Andrzej M. Jagodziński
Dyrektor Instytutu
Dr Marcin Pietras z Pracowni Badania Związków Symbiotycznych specjalizuje się w obcych gatunkach grzybów, które występują w polskich lasach. Nic zatem dziwnego, że gdy leśnicy z Nadleśnictwa Baligród znaleźli owocnik grzyba, którego przynależność taksonomiczna wzbudziła ich wątpliwości, poprosili Pana Marcina o pomoc w jego rozpoznaniu. Okazało się, że jest to Gyromitra ticiniana, nowy dla mykobioty Polski gatunek.
O odkryciu piszą m.in.:
POLSAT NEWS: https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2019-06-05/znaleziono-nowy-gatunek-grzyba-w-polsce-wczesniej-nie-wystepowal/
LASY PAŃSTWOWE: https://www.facebook.com/LasyPanstwowe/photos/a.10153805475727630/10157368706012630/?type=3&theater
Andrzej M. Jagodziński
Dyrektor Instytutu
- FORESTS FOR THE CLIMATE: how science is helping forests
- Wiadomości z Ogrodów Kórnickich: Batologia w Instytucie Dendrologii, czyli o tym, że Kórnik nie tylko magnoliami, różanecznikami i lilakami stoi
- Windą do lasu – odcinek pierwszy
- Pracownicy Instytutu Dendrologii na 58. Zjeździe Polskiego Towarzystwa Botanicznego