Tytuł projektu: „Klimat na bioróżnorodność”

Rodzaj projektu: Społeczna odpowiedzialność nauki – Popularyzacja nauki i promocja sport

Nazwa programu: Społeczna Odpowiedzialność Nauki / Doskonała Nauka

Projekt realizowany w latach 2022-2023 w ramach programu „Społeczna odpowiedzialność nauki”, ustanowionego przez Ministerstwo Edukacji i Nauki (SONP/SP/513422/2021), przy wsparciu Miasta i Gminy Kórnik oraz Fundacji Zakłady Kórnickie.

Zwiastun: https://www.youtube.com/watch?v=YDIuptMKLWc

Cel: Projekt miał na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat przyczyn i skutków globalnych zmian klimatu. Wciąż jest to temat budzący kontrowersje – media przekazują sprzeczne informacje, a opinie na temat opłacalności ochrony klimatu są podzielone. Zebrane przez naukowców z ID PAN dane nie tylko ukazują stan wiedzy o klimacie, ale także podkreślają pilną potrzebę działania. Nasi eksperci przedstawili najnowsze wyniki badań oraz wyjaśnili, co wpływa na zmiany klimatu i jakie niosą one konsekwencje.

Projekt miał na celu nie tylko popularyzację nauki i osiągnięć badawczych Instytutu Dendrologii PAN, ale także promocję pracy naszych naukowców oraz upowszechnianie wyników ich badań. Dodatkowo przyczynił się do zwiększenia rozpoznawalności Instytutu – zarówno w kraju, jak i na arenie międzynarodowej.

Realizacja projektu: Projekt w zamierzeniu kierowany był do szerokiego grona odbiorców, zarówno do odbiorcy regionalnego (ekspozycje tymczasowe, na terenie Arboretum Instytutu, które rocznie odwiedza ponad 100 tysięcy zwiedzających), ogólnopolskiego (dostęp do filmów ze strony internetowej i mediów społecznościowych, materiały promocyjne z napisami dialogowymi w języku polskim), jak i międzynarodowego (w materiałach promocyjnych napisy dialogowe w języku angielskim, umieszczone na stronie Instytutu oraz w mediach społecznościowych).

Działania w projekcie podzielono na dwa etapy. Łącznie przygotowano i zmontowano 42 wykłady i 18 warsztatów, które upublicznione zostały w formie materiałów audiowizualnych na stronie Instytutu Dendrologii PAN oraz w mediach społecznościowych Instytutu (Facebook, YouTube,), jak również w formie okresowych, wewnętrznych i zewnętrznych ekspozycji w formie plakatów
oraz plansz edukacyjnych. Na temat samego projektu wspominano m.in. w lokalnej prasie, na konferencji naukowej organizowanej przez Instytut czy podczas wykładów wygłaszanych przez naszych naukowców w innych instytucjach.

YouTube – Klimat na bioróżnorodność: https://www.youtube.com/playlist?list=PLKNenHEi1zJpXbzRvblemfDKu1Cx5hBgs

WYKŁADY:

1. Klimat a różnorodność i występowanie grzybów (dr hab. Marcin Pietras, prof. ID PAN) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

2. Jak zmiany klimatu wpłyną na koszyk grzybiarza? (dr Marta B. Kujawska) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

3. Grzyby podziemne a zmieniający się klimat (mgr Robin Wilgan) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

4. Tam, gdzie zaczyna się las. O mykoryzie w szkółkach leśnych (prof. dr hab. Maria Rudawska) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

5. Las bez grzybów. Czy jest to możliwe? (dr hab. Tomasz Leski, prof. ID PAN) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

6. Życie na dębie – lokalny hotspot bioróżnorodności (prof. dr hab. Marian J. Giertych) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

7. Grzybnia ekstramatrykalna grzybów mykoryzowych w glebie (dr Leszek Karliński) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

8. Czy zmiany klimatu mogą wpłynąć na oddziaływania między korzeniami drzew a grzybami? (dr hab. Joanna Mucha, prof. ID PAN) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

9. Różny klimat – różne korzenie (mgr Paulina Kościelniak) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

10. Las to nie tylko drzewa. Rośliny runa leśnego (mgr Katarzyna Rawlik) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

11. Las w zamrażarce czy w probówce? (prof. dr hab. Paweł Chmielarz) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

12. Klimat a kiełkowanie nasion drzew (dr hab. Tomasz A. Pawłowski, prof. ID PAN) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

13. Bioróżnorodność w łupince (dr inż. Mikołaj K. Wawrzyniak) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

14. Czy zestresowane nasiona zapewnią nam lepszą przyszłość? (dr hab. Ewelina Ratajczak, prof. ID PAN) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

15. Jak nasiona walczą z suszą? (mgr inż. Joanna Kijowska-Oberc) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

16. Od kiełkowania nasion do wytworzenia roślin. Różne oblicza reaktywnych form tlenu (dr hab. Ewa M. Kalemba, prof. ID PAN) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

17. Genetyczne podstawy długowieczności nasion (dr Hanna Fuchs) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

18. Badania molekularne a funkcjonowanie drzew w zmieniającym się środowisku (dr Agnieszka Szuba) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

19. Somatyczna embriogeneza jako sposób na zachowanie bioróżnorodności gatunków drzew leśnych (dr Teresa Hazubska-Przybył) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

20. Spoczynek pąków drzew w dobie zmian klimatycznych (dr hab. Marzenna Guzicka) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

21. Znaczenie i ochrona różnorodności genetycznej (dr Weronika B. Żukowska). [Wykład do obejrzenia na YouTube]

22. Przystosowanie populacji drzew do zmian klimatu (dr hab. Daniel J. Chmura, prof. ID PAN). [Wykład do obejrzenia na YouTube]

23. Czy rośliny mają pamięć i czy można wymazać im wspomnienia? (dr Ewelina Klupczyńska). [Wykład do obejrzenia na YouTube]

24. Zrozumieć „twardy dysk” sosen (prof. dr hab. Witold Wachowiak). [Wykład do obejrzenia na YouTube]

25. Topola czarna a zmiany klimatu (prof. dr hab. Andrzej Lewandowski) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

26. Kasztanowiec zwyczajny – relikt z Półwyspu Bałkańskiego (dr Łukasz Walas) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

27. Inwazyjne gatunki roślin – co pomaga im w ekspansji? (dr hab. inż. Marcin K. Dyderski) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

28. Jemioła pospolita. Robin Hood czy Drakula? (prof. dr hab. Grzegorz Iszkuło) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

29. Jeżyny w szacie roślinnej Polski (dr Piotr Kosiński) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

30. Zmienność genetyczna a potencjał adaptacyjny populacji drzew leśnych (dr inż. Błażej Wójkiewicz) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

31. Wiązy, bioróżnorodność, klimat (dr Anna Napierała-Filipiak) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

32. Depozycja azotu a bioróżnorodność (dr inż. Emilia Pers-Kamczyc) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

33. Rola płci u roślin w zmieniającym się środowisku (dr Mariola Rabska) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

34. Obszary pogórnicze: od dewastacji do bogactwa przyrody (dr Mateusz Rawlik) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

35. Razem czy osobno? Jak piszemy wytyczne do rekultywacji terenów poprzemysłowych? (dr inż. Paweł Horodecki) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

36. Jak globalne zmiany temperatury wpłyną na owady? (mgr inż. Dawid Adamczyk) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

37. Nauka obywatelska, czyli jak chronić różnorodność biologiczną na co dzień (mgr inż. Sonia Paź-Dyderska) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

38. Herbarium – świadek bioróżnorodności (dr Dominik Tomaszewski) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

39. Udział drewna późnego u sosen ze Skandynawii (dr Krzysztof Ufnalski) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

40. Jałowce wokół Morza Śródziemnego (prof. dr hab. Adam Boratyński) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

41. Gatunki endemiczne a zmiany klimatu (dr Katarzyna Sękiewicz) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

42. (Bio)różnorodność ogrodów botanicznych (dr inż. Kinga Nowak) [Wykład do obejrzenia na YouTube]

WARSZTATY:

1. Modelowanie potencjalnego zasięgu gatunku (dr Łukasz Walas) [Warsztat do obejrzenia na YouTube]

2. Ukryta różnorodność ektomykoryz (dr hab. Leszek Karliński, prof. ID PAN - koordynator, dr hab. Tomasz Leski, prof. ID PAN, dr Marta B. Kujawska, dr Robin Wilgan) [Warsztat do obejrzenia na YouTube]

3. Czym jest „kod kreskowy” grzybów? (dr hab. inż. Marcin Pietras, prof. ID PAN - koordynator, dr Mariola Rabska) [Warsztat do obejrzenia na YouTube]

4. Kuchnia pełna nasion i agaru (prof. dr hab. Paweł Chmielarz - koordynator, dr Mikołaj K. Wawrzyniak, dr Jan Suszka) [Warsztat do obejrzenia na YouTube]

5. Bioróżnorodność mierzona oddechem (dr hab. Ewelina Ratajczak, prof. ID PAN - koordynator, dr Hanna Fuchs, mgr inż. Joanna Kijowska-Oberc) [Warsztat do obejrzenia na YouTube]

6. Wizualizacja i pomiar reaktywnych form tlenu w kiełkujących nasionach (dr hab. Ewa M. Kalemba, Prof. ID PAN) [Warsztat do obejrzenia na YouTube]

7. Białka od kuchni – jak wykonuje się badania proteomiczne? (dr hab. Agnieszka Szuba - koordynator, mgr Anita Rzadkiewicz) [Warsztat do obejrzenia na YouTube]

8. Przechowywanie tkanek embriogennych w ciekłym azocie (dr hab.Teresa Hazubska-Przybył - koordynator, dr Mikołaj Wawrzyniak, mgr Agata Obarska) [Warsztat do obejrzenia na YouTube]

9. Jak badamy reakcję populacji drzew na zmiany klimatu? (dr hab. Daniel J. Chmura, prof. ID PAN - koordynator, mgr inż. Roman Rożkowski) [Warsztat do obejrzenia na YouTube]

10. Na tropie DNA: od izolacji materiału genetycznego do określenia genotypu (dr Weronika B. Żukowska - koordynator, mgr Dominika Robak) [Warsztat do obejrzenia na YouTube]

11. Parametry określające poziom zmienności genetycznej populacji (dr inż. Błażej Wójkiewicz - koordynator, dr Weronika B. Żukowska) [Warsztat do obejrzenia na YouTube]

12. „Światło i mrok. Życie i śmierć. Gdzie jest moje miejsce?” – zapytały rośliny dna lasu (dr inż. Paweł Horodecki) [Warsztat do obejrzenia na YouTube]

13. "Live and let die" - rzecz o dekompozycji (mgr Katarzyna Rawlik - koordynator, dr inż. Paweł Horodecki) [Warsztat do obejrzenia na YouTube]

14. Jak przygotować zielnik? (dr hab. Dominik Tomaszewski, prof. ID PAN) [Warsztat do obejrzenia na YouTube]

15.  Analiza proteomiczna kiełkowania nasion drzew (prof. dr hab. Tomasz Pawłowski) [Warsztat do obejrzenia na YouTube]

16. Metoda ekstrakcji drewna wczesnego i późnego do badań zawartości stabilnych izotopów węgla i tlenu (dr inż. K. Ufnalski) [Warsztat do obejrzenia na YouTube]

17. Rośliny w skali mikro. Jak przygotować preparat mikroskopowy? (dr hab. Marzenna Guzicka) [Warsztat do obejrzenia na YouTube]

18. Badania wnętrza pnia za pomocą tomografii dźwiękowej (dr inż. Kinga Nowak - koordynator, mgr inż. Katarzyna Broniewska, dr inż. Krzysztof Ufnalski) [Warsztat do obejrzenia na YouTube]