Spośród ponad 400 zgłoszeń, do ścisłego finału 21. edycji Nagród Naukowych „POLITYKI” dotarło piętnaścioro naukowców. Jednym z finalistów został dr hab. Marcin K. Dyderski z Zakładu Ekologii. Niedawno na łamach „POLITYKI” mogliśmy przeczytać wywiad z Panem Doktorem, a 10 kwietnia mogliśmy posłuchać rozmowy z red. Anną Piekutowską w audycji Poranek Radia TOK FM – Weekend. Radio TOK FM od wielu lat jest patronem medialnym Nagród Naukowych „Polityki”. W trakcie audycji padło wiele ciekawych pytań. Czy lasy mogą wspomóc redukcję wzrastającej ilości CO2 w atmosferze? Czy zalesianie każdej wolnej przestrzeni jest zawsze korzystne? Jak ocieplenie klimatu wpłynie na lasy? Czy w Polsce będziemy mogli w przyszłości hodować palmy i pomarańcze? Zachęcam do wysłuchania odpowiedzi na nie.
Andrzej M. Jagodziński
Dyrektor Instytutu
Najstarszy miłorząb dwuklapowy w naszym Arboretum (Fot. Katarzyna Broniewska)
Miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba) to gatunek niezwykły. Żywa skamielina. Najstarsze żywe osobniki tego gatunku liczą sobie nawet do 3,5 tys. lat. Z terenu Europy ustąpił ok. trzech milionów lat temu, lecz w 1730 r. zawitał na naszym kontynencie ponownie dzięki Engelbertowi Kaempferowi, niemieckiemu podróżnikowi i lekarzowi. W Polsce miłorzęby zaczęto sadzić w przypałacowych ogrodach pod koniec XVIII wieku. W naszym Arboretum zaś miłorząb dwuklapowy jest jednym z najstarszych drzew w kolekcji, posadzony został bowiem w 1827 roku. Dlaczego jeszcze jest tak wyjątkowy? Na to pytanie odpowiada dr Ewelina A. Klupczyńska z Zakładu Biologii Rozwoju na łamach „Kórniczanina” (6/2022). Zachęcam do lektury.
Andrzej M. Jagodziński
Dyrektor Instytutu
Czy z tej topoli czarnej wyrośnie kiedyś nasze „Pando”? (Fot. Błażej Wójkiewicz)
Zajmuje niemal 44 hektary i wygląda jak las złożony z dziesiątków tysięcy drzew. W istocie „las” ten tworzony jest przez jeden gigantyczny organizm, tzn. drzewo płci męskiej północnoamerykańskiej topoli osikowej. Uznawane jest za jeden z najstarszych, a przy tym i najcięższych organizmów na Ziemi. Jak powstał? Czy czyhają na niego jakieś niebezpieczeństwa? Czy nasze rodzime topole są w czymkolwiek podobne do „Pando”? Zachęcam do przeczytania artykułu dr Weroniki B. Żukowskiej z Zakładu Genetyki i Interakcji Środowiskowych, zamieszczonego na łamach „Kórniczanina” (7/2022), w którym znajdują się odpowiedzi na te pytania.
Andrzej M. Jagodziński
Dyrektor Instytutu
Gaj oliwny zarażony bakterią Xylella fastidiosa w Surano we włoskiej Apulii (Fot. Sjor; Licencja CC BY-SA 4.0)
Xylella fastidiosa jest niezwykle groźną bakterią. Do niedawna występowała jedynie w obu Amerykach i na Tajwanie, a obecnie dziesiątkuje europejskie plantacje drzew oliwnych i drzewa ozdobne, głównie na południu Europy. Występuje na ponad 300 gatunkach roślin żywicielskich. Jak rozprzestrzenia się ten gatunek na kontynencie europejskim? W jakich sposób możemy przed nią chronić nasze rodzime gatunki drzew? Zachęcam do przeczytania artykułu dr Hanny Fuchs z Zakładu Biologii Rozwoju, zamieszczonego na łamach „Kórniczanina” (8/2022), w którym znajdują się odpowiedzi na te pytania.
Andrzej M. Jagodziński
Dyrektor Instytutu
Las w wiosennej szacie – Nadleśnictwo Babki (Fot. Andrzej M. Jagodziński)
Wiosna to niezwykle dynamiczna pora roku. Zanim rozwiną się liście drzew, które zredukują dostęp światła do dna lasu, w runie pojawi się wiele gatunków roślin, które choć żyją krótko, stanowią niezwykle ważną część ekosystemu leśnego. Po nich pojawią się kolejne gatunki roślin, które reprezentują odmienne strategie życiowe. Wiosenna sztafeta w pełni! Zachęcam do przeczytania artykułu pt. „Nauka poszła w las, czyli cztery pory roku dendrologa: Wiosna”, napisanego przez dr. hab. Marcina K. Dyderskiego z Zakładu Ekologii i zamieszczonego na portalu PULSAR, w którym o wiośnie i lesie jest mowa.
Andrzej M. Jagodziński
Dyrektor Instytutu